Samen beslissen in de GGZ via Routine Outcome Monitoring

Artikel | 19-10-2021

Doel van dit project van SynQuest was om samen beslissen met Routine Outcome Monitoring (ROM) door te ontwikkelen en op maat te implementeren. Zodat deze aanpak beter past bij specifieke doelgroepen in de ggz-keten. Brede inzet van ROM maakt het mogelijk om meer patiënten te bereiken.

Samen beslissen in de GGZ

Patiënten geven aan dat samen beslissen in de ggz nog niet vaak genoeg gebeurt. Onderzoeksresultaten zijn hoopvol en veel behandelaars, patiënten en hun naasten vinden samen beslissen belangrijk. Het is niet aangetoond dat deze werkwijze extra tijd kost. Maar samen beslissen vraagt een andere rol van behandelaars én patiënten (en hun naasten). En dat blijkt niet eenvoudig. Uitkomstinformatie, verkregen via Routine Outcome Monitoring (ROM), kan hierbij helpen. Binnen ggz-instellingen bestaat al enige jaren een ROM-infrastructuur, die daarvoor gebruikt kan worden.

Gebruiken van uitkomsten met ROM

SynQuest is een landelijk samenwerkingsverband van 10 geïntegreerde ggz-instellingen. Het richt zich op betekenisvol gebruik van ROM en stimuleert de leer- en verbetercyclus hiermee. Met ROM wordt periodiek via vragenlijsten feedback verkregen over aard en ernst van de problematiek en behandelvoortgang. Deze feedback is betekenisvol voor patiënten (en hun naasten) en behandelaars bij samen beslissen over behandelkeuzes in de ggz-keten:

als ROM goed is ingebed in verwijs- en behandelprocessen; én
bij gebruik van passende meetinstrumenten samen met de cliënt.

Veel aandacht

Er is de laatste jaren veel aandacht geweest voor ROM als instrument voor externe verantwoording. Dit leverde vooral algemene uitkomsten op, zonder specifiek nut voor de patiënt of behandeling. Daardoor kreeg ROM een negatief imago en gebruikten patiënten en behandelaars ROM-uitkomsten nog maar weinig.

Doel

Doel van dit project was de generieke aanpak van samen beslissen met ROM door te ontwikkelen en op maat te implementeren. Hierbij is voortgebouwd op landelijke initiatieven (Doorbraak ROM 2014-2016, ZiN 2016-2018) en bevindingen uit promotieonderzoek (Metz 2018). Door ROM toe te spitsen op specifieke doelgroepen in de ggz-keten en op brede schaal in te zetten, kunnen meer patiënten op een passende wijze bereikt worden.

Speerpunten

Dit project omvatte acht deelprojecten van SynQuest-leden met de volgende speerpunten.

Gespreksmodel samen beslissen met ROM per doelgroep specificeren en personaliseren.
Verrijken van informatie uit ROM met inhoudelijke gegevens over proces en behandeling.
Ervoor zorgen dat patiënten ROM (zelfstandig) kunnen gebruiken als informatiebron voor samen beslissen in verschillende behandelfases.
Informatie uit vragenlijsten gebruiken bij samen beslissen over verwijzing naar de ggz.

Samenhang

Deze vier doelen zijn niet los van elkaar te zien. Om ROM-uitkomsten te gebruiken bij samen beslissen (doel 1) moeten behandelaars én patiënten (en hun naasten) de informatie kunnen begrijpen en ROM-uitkomsten kunnen interpreteren (doel 3). Dit luistert nauw, want de problemen van patiënten in de specialistische ggz zijn ingewikkeld. Vaak hebben ze meerdere klachten (co-morbiditeit) op diverse levensgebieden, en daarom betreffen uitkomsten niet alleen klachten, maar ook functioneren en herstel. Losstaande uitkomsten hebben geen betekenis, maar moeten worden gecombineerd met informatie over patiëntervaringen, ingezette behandelingen of resultaten uit (eerdere) behandelingen (doel 2). ROM-uitkomsten en informatie uit (eerdere) behandelingen spelen ook een rol bij verwijzing, overdracht en vervolgkeuzes over passende behandelingen (doel 4).

Deelnemende GGZ-instellingen

De deelnemende instellingen in dit project waren samenwerkende organisaties via SynQuest, gericht op patiëntengroepen in de curatieve ggz-keten. Zoals depressie, angst-, persoonlijkheids-, eetstoornissen, aanhoudende lichamelijke klachten, somatische-psychiatrische comorbiditeit, verslaving, autisme en de leeftijdsgroep senioren. De deelnemers waren: